Sinds kort heeft
Sanquin een nieuw bloedproduct op de standaardlijst: gepoold humaan serum voor
indirecte toepassing bij celkweek. Dit is een serumpool van acht verschillende bloedgroep
AB donors. Het serum wordt twee keer getest en is bedoeld als bron van
groeifactoren voor het kweken van cellulaire producten die bestemd zijn voor
toediening bij patiënten.
Daphne Thijssen, Projectleider Cellulaire Therapieën, gebruikt dit gepoolde
serum bij het kweken van Tumor Infiltrating Lymphocytes (TILs). “Voor een
constante concentratie aan groeifactoren is het belangrijk om een serumpool te
gebruiken, individuele verschillen tussen donors middelen dan uit. Er waren wel
losse sera verkrijgbaar toen we van start gingen met het kweken van TILs, maar we
zouden deze dan zelf moeten poolen en testen, en deelporties invriezen. Ik
vroeg toen aan Dirk de Korte of de bloedbank dat niet efficiënter voor ons kon
samenstellen en controleren.“
Dirk
de Korte, manager Product en Procesontwikkeling Bloedtransfusietechnologie, vond die zelfde behoefte bij andere
afnemers van losse sera. “In plaats van een serviceproduct voor gebruik binnen
Sanquin konden we de pool voor een bredere groep gaan maken.” De pool bestaat
uit serum van acht mannelijke AB donors. Er is weinig vraag naar rode cellen
van deze donors, de bloedgroep komt niet vaak voor. Maar door het ontbreken van
antistoffen tegen A en B in het serum is dat juist wel breed inzetbaar. Bij mannelijke
donors is bovendien de kans op antistoffen tegen HLA klein. “De donors geven
elk een halve liter volbloed. Na het stollen, waarbij groeifactoren uit
plaatjes vrijkomen, centrifugeren we het bloed twee keer. Van acht donaties houden
we uiteindelijk een batch van 1800 ml serum over. We hebben zes batches van
acht verschillende donors met elkaar vergeleken en we vonden heel constante
kweekeigenschappen.”
Twee keer getest
Het
serum wordt verhit om complement te inactiveren en getest op werkzaamheid en veiligheid.
De werkzaamheid wordt getest in een mixed lymphocyte culture waarbij de
celgroei wordt gemeten. “Dit laten we doen in het LUMC, waar het een standaard
test voor serum is. De veiligheidstesten doen we zelf. We testen op anti-HLA
antistoffen, endotoxine en we doen een bacteriële screening. Omdat met het
toedienen van de gekweekte cellen het serum indirect in contact komt met de patiënt, testen we de donor twee keer. De eerste keer bij
de afname. De sera worden ingevroren en blijven zes maanden in quarantaine. Vervolgens
worden de donors opnieuw getest . Als hun donatie opnieuw veilig is poolen we
de quarantaine-sera en geven we de pool vrij. Op dit moment gaan we uit van een
houdbaarheid van een jaar, we proberen dit te verlengen tot twee jaar.” Het
gepoolde serum wordt geleverd in porties van 50, 100 en 250 ml. “Maar als gebruikers
een andere behoefte hebben kunnen we daar een oplossing voor zoeken. De pools
worden op bestelling gemaakt, de klanten maken van te voren een schatting van
hun gebruik voor het komende jaar.”
“We pakken het zo uit
de vriezer”
In
het Laboratorium voor celtherapie worden de TILs uit stukjes tumorweefsel van
melanoompatiënten gekweekt. “Eerst laten we de T-lymfocyten, die
hoogstwaarschijnlijk tumorspecificiteit bezitten, uitgroeien”, vertelt Daphne
Thijsen. ”Vervolgens kweken we ze in zeer grote hoeveelheden op. De patiënt krijgt
de T-cellen terug in combinatie met IL-2, wat voor een enorme immuunrespons zorgt.
Binnenkort start een fase III trial in het NKI-AVL. We horen pas kort van te voren wanneer we weefsel van
een patiënt krijgen. Omdat het om uitbehandelde patiënten gaat, is er haast bij.
Het opkweken van de T-cellen neemt een maand in beslag, heel belangrijk dat we
het poolserum zo uit de vriezer kunnen pakken.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten