Reumapatiënten hebben veel baat bij therapeutische antistoffen. Dat zijn geneesmiddelen die bestaan uit natuurlijke eiwitten. Helaas blijken die biologische geneesmiddelen bij sommige patiënten een antistofreactie op te wekken. Sanquin-onderzoekers ontdekten waar het hem in zit.
Ze vonden dat de patiëntenantistoffen bij al die medicijnen precies aan het werkzame deel binden. De medicijnen verliezen daardoor hun werking. De onderzoekers vergeleken de afweerreactie tegen vier van die veelgebruikte medicijnen, allen remmers van het ontstekingseiwit TNF.
TNF
Promovendus Karin van Schie: “TNF is een eiwit dat de ontstekingsreactie in de gewrichten bij reumapatiënten aanjaagt. Veel van deze patiënten krijgen daarom medicijnen die TNF remmen. Deze biologische medicijnen worden soms als lichaamsvreemd door het immuunsysteem opgepikt: de patiënt krijgt een afweerreactie en maakt antistoffen aan.” Van Schie onderzocht de afweerreactie tegen vier therapeutische antistoffen of daarvan afgeleide moleculen. “We hebben gekeken op welke plekken van de verschillende therapeutische antistoffen die patiëntenantistoffen binden, en we vonden dat ze vrijwel allemaal binden aan dat deel dat de werking van TNF zou moeten belemmeren. Dat verklaart waarom de medicijnen niet meer werken.”
Opvallende structuur
Een van de therapeutische antistoffen, infliximab (Remicade®), is een eiwit waarin stukjes van muizen-origine voorkomen. “Oorspronkelijk is deze antistof in muizen opgewekt. In het molecuul zijn echter grote delen van de muizenantistof vervangen door mensenantistof,” legt groepsleider Theo Rispens uit. "We hadden verwacht dat als patiënten antistoffen tegen dit medicijn zouden maken, dat die tegen die muizenstukjes gericht zouden zijn, die zijn immers lichaamsvreemd. Dit bleek niet zo te zijn, ook bij infliximab zien we dat meer dan 90% van de antistoffen de TNF-remming blokkeert, we vinden geen reactie tegen de muizendelen. Kennelijk is er iets opvallends met de structuur van het TNF-bindende deel van de therapeutische antistoffen, waardoor het immuunsysteem gealarmeerd raakt.”
Verder onderzoek moet uitwijzen of de immuunreactie tegen het werkzame deel ook voorkomt bij andere therapeutische antistoffen dan de TNF-remmers. Dat is heel belangrijk voor de ontwikkeling van nieuwe biologische medicijnen, een klasse van geneesmiddelen die enorm in opkomst is. Wellicht kunnen toekomstige therapeutische antistoffen met een voor het immuunsysteem minder opvallend werkzaam deel ontwikkeld worden.
Personalized medicine
Sanquin test al jaren de bloedspiegels van patiënten op de aanwezigheid van therapeutische antistoffen en daaraan verwante medicijnen. Door regelmatig de bloedspiegels te controleren kan de patiënt ingesteld worden op het medicijn dat het beste voor hem werkt met een optimale dosering. Onnodige behandeling met een niet-werkzaam medicijn kan zo worden voorkomen. Omdat dit soort medicijnen duur zijn, kan hiermee ook veel geld worden bespaard.
Zie ook: http://www.sanquin.nl/actueel/bloedonderzoek/therapeutische-antistoffen-biologische-medicijnen-toch-een-tikje-vreemd/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten