Beurs voor uitbreiding bloedstollingsonderzoek bij Sanquin

Aan Maartje van den Biggelaar is een persoonlijke beurs van de Landsteiner Stichting voor Bloedtransfusieresearch (LSBR) toegekend, een prestigieuze beurs voor 4 jaar. Ze onderzoekt met behulp van een zeer gevoelige massaspectrometer hoe stollingseiwitten uit de bloedstroom worden weggevangen en wat de invloed is van stromend bloed op dit proces. Meer inzicht hierin maakt de weg vrij om langer werkende bloedstollingsmedicijnen te ontwikkelen.

Patiënten met een tekort aan werkzame stollingsfactoren hebben snel last van bloedingen. Daarom is het nodig de patiënt extra gezuiverde stollingsfactoren via injecties in het bloedvat toe te dienen. Helaas verdwijnen deze extra eiwitten snel weer uit het bloed, patiënten met ernstige bloedingsziekten moeten dus heel vaak behandeld worden. De wijze waarop ons lichaam stollingsfactoren uit het bloed verwijdert, is grotendeels onbegrepen.

De kracht van stromend bloed

Maartje van den Biggelaar wil met de toegekende beurs gedetailleerd uitzoeken hoe stollingsfactoren uit ons bloed verdwijnen. Ze spitst zich daarbij toe op de rol van de bloedstroom, een nog onontgonnen terrein. “Tijdens de bloedstolling en ontsteking plakken bloedplaatjes en witte bloedcellen aan de vaatwand. Het klinkt misschien tegennatuurlijk, maar we weten dat dankzij de kracht van stromend bloed moleculen op de buitenkant van bloedplaatjes, witte bloedcellen, en de vaatwand van vorm veranderen. Pas dan kunnen deze aan elkaar binden”. We denken dat de bloedstroom ook een belangrijke rol speelt bij het verwijderen van stollingseiwitten uit het bloed. Daarom willen we nu heel gedetailleerd gaan kijken wat de bloedstroom doet op de vorm en binding van stollingseiwitten aan cellen die zich aan de binnenkant van de vaatwand bevinden".

Massaspectrometrie

Van den Biggelaar maakt bij haar onderzoek gebruik van geavanceerde massaspectrometrie: “Een massaspectrometer kan heel nauwkeurig informatie geven over alle eiwitten in een mengsel. Met deze techniek kunnen we niet alleen zien welke eiwitten aan welke moleculen op de cel, zogeheten receptoren, binden, maar we kunnen ook precies identificeren welke delen van die moleculen daarbij betrokken zijn. Daarnaast zien we wat er met het oppervlak van de cel gebeurt als je die onderwerpt aan de kracht van stromend bloed. Ook willen we weten welke processen er binnenin een cel plaatsvinden als deze stollingsfactoren opneemt”. Het onderzoek spitst zich toe op het stollingseiwit factor VIII, zijn partner von Willebrand factor en LRP1, een receptor die stollingseiwitten uit het bloed verwijdert. “Als we begrijpen hoe deze eiwitten aan elkaar binden, kunnen we factor VIII-varianten gaan maken die net zo goed zorgen voor voor bloedstolling, maar minder goed binden aan de receptor en daardoor minder snel worden weggevangen”, legt van den Biggelaar uit. “Dit geeft nieuwe inzichten om stollingsmedicijnen te ontwikkelen die langer in het bloed blijven. Hopelijk leidt dit onderzoek in de toekomst tot verbeterde stollingsmedicijnen die patiënten minder vaak hoeven toe te dienen”. 

---