Meer dan tienduizend reumapatiënten in Nederland gebruiken adalimumab. Ze injecteren zichzelf elke twee weken met een prikpen gevuld met een vaste hoeveelheid van het medicijn. Maar is dat wel voor iedereen een optimale dosis? Eerder onderzoek wees al uit dat die ene dosis bij patiënten tot uiteenlopende concentraties in het bloed leidt. Onderzoekers van Sanquin hebben samen met reumacentrum Reade uitgezocht op welke concentratie gemikt moet worden om de ziekteverschijnselen zo goed mogelijk te kunnen onderdrukken. Hiermee krijgen behandelaren een houvast om per patiënt de dosis op maat af te stellen tegen een betere kosteneffectiviteit.
Apotheker Mieke Pouw en arts-onderzoeker Charlotte Krieckaert koppelden de medicijnconcentratie in het bloed van 221 reumapatiënten na een half jaar behandeling met adalimumab aan de mate waarin de ziekte actief is. Op die manier vonden ze dat hoe hoger de concentratie is, hoe beter het met de patiënt gaat, met een optimum van 5 tot 8 µg/ml. Een derde van de patiënten bleek hogere concentraties dan 8 µg/ml te hebben, terwijl dat geen extra verlichting van de klachten gaf. Het zou een grote kostenbesparing betekenen als deze patiënten voortaan met een lagere dosering toe kunnen. Om dat uit te zoeken is inmiddels bij Reade een studie gestart waarbij voor ieder patiënt de dosering op maat wordt afgesteld.
Dosering op maat
“In principe krijgen alle reumapatiënten dezelfde dosis adalimumab voorgeschreven, maar we zien dat de concentratie in het bloed nogal varieert tussen patiënten. Omdat we nu weten wat voor het overgrote deel van de patiënten de optimale bandbreedte voor de concentratie is, kunnen we veel gerichter bij elke patiënt de dosering aanpassen,” legt Pouw uit. “Reuma is een ziekte met een grillig verloop en het is belangrijk dat we buiten de klachten van de patiënt een handvat hebben om de therapie op af te stemmen”. De onderzoekers vonden hogere concentraties bij patiënten die naast adalimumab ook nog de afweeronderdrukker methotrexaat gebruikten. “Dit medicijn heeft een gunstig effect op de bloedspiegel van adalimumab, omdat het de vorming van remmende antistoffen tegen adalimumab tegengaat, en daarnaast van zichzelf een ziekteverlagende werking heeft.”
 |
adalimumab is een biological die het ontstekingseiwit TNF
remt. TNF krijgt hierdoor niet de kans
ontstekingsbevorderende cellen te activeren
|
Adalimumab
Adalimumab behoort tot de biologicals, een groep medicijnen die uit eiwitten bestaat. Het is een therapeutische antistof, die het immuunsysteem onderdrukt door het ontstekingseiwit TNF te remmen. Bij reumatische artritis gaat adalimumab ontstekingen in de gewrichten tegen. Daarnaast wordt dit medicijn voorgeschreven bij andere ontstekingsziekten zoals de ziekte van Bechterew, psoriasis, de ziekte van Crohn en colitus ulcerosa. In Nederland gebruiken zo’n 16000 patiënten adalimumab. De komst van de biologicals heeft tot een omwenteling voor de behandeling van reuma geleid, er zit echter wel een hoog prijskaartje aan deze groep medicijnen. Door de medicijnconcentraties nauwkeurig te volgen in de tijd, is het mogelijk de behandeling per patiënt te optimaliseren en tegelijk de kosten zo laag mogelijk te houden. De divisie Diagnostiek van Sanquin meet al sinds tien jaar de bloedconcentraties van een groeiend aantal biologicals voor bijvoorbeeld reumatologen, dermatologen en gastro-enterologen.
Meer weten?- Publicatie 'Key findings towards optimising adalimumab treatment: the concentration–effect curve'.
- Eerder geplaatst op: http://www.sanquin.nl/actueel/bloedonderzoek/dosering-op-maat-voor-reumamedicijn-adalimumab/
- filmpje over de werking van biologicals https://www.cyberpoli.nl/jeugdreuma/medisch/biologicals
