zondag 5 juni 2016

Award voor Sanquin-onderzoek aan kanker

Sanquin-onderzoeker Robbert Spaapen ontvangt een Bas Mulder award van Alpe d'HuZes / KWF Kankerbestrijding. Met de bijna 800.000 euro gaat hij onderzoeken of een bestaand medicijn ter behandeling van enkele stofwisselingsziekten ook ingezet kan worden als immunotherapie tegen kanker.

Robbert SpaapenImmunotherapie is een veelbelovende behandeling bij vergevorderde kanker. Toch heeft meer dan de helft van de patiënten er geen baat bij. Robbert Spaapen gaat met de onderzoeksbeurs uitzoeken of een bestaand medicijn ingezet kan worden om immunotherapie te verbeteren of aan te vullen. “Dit geneesmiddel herstelt zieke cellen bij patiënten met bepaalde stofwisselingsziekten”, legt Spaapen uit. “Sinds kort weten we dat dit medicijn ook tumorcellen beïnvloedt. Het verandert de buitenkant van tumorcellen waardoor ze beter zichtbaar worden voor het afweersysteem. De huidige immunotherapieën zijn erop gericht om het afweersysteem te activeren, maar er bestaat nog geen immunotherapie die de zichtbaarheid van tumorcellen vergroot”. Verder wil Spaapen met zijn onderzoeksgroep analyseren hoe tumormateriaal afkomstig van patiënten verandert door dit medicijn: “We hopen daarmee nog meer aangrijpingspunten voor deze nieuwe vorm van immunotherapie te vinden”.

Personalized medicine

Met de Bas Mulder Award wil Spaapen vaststellen of deze vorm van immunotherapie echt bij patiënten met kanker gebruikt kan worden. “Niet alle tumoren kunnen veranderd worden met dit medicijn, dus we gaan uitzoeken welke patiënten de meeste kans hebben om op deze nieuwe vorm van immunotherapie te reageren. Zo voorkomen we onnodige behandelingen”, zegt Spaapen. In een vervolgstudie kan het medicijn daadwerkelijk op kankerpatiënten worden uitgetest. Omdat het al wordt voorgeschreven bij andere ziekten, is er al veel bekend over dosering en veiligheid. Hierdoor kan het sneller worden ingezet dan een geheel nieuw medicijn.

Bas Mulder

De Bas Mulder Award is vernoemd naar Bas Mulder, een jonge deelnemer van de jaarlijkse Alpe d'HuZes fietstocht tegen kanker. Hij overleed in 2010 op 24-jarige leeftijd aan lymfklierkanker. In deze ronde krijgen 5 onderzoekers de naar hem vernoemde geldprijs.

Tweedehandsjes

Bij de kringloopwinkel kan je me heel vaak tegenkomen. Heerlijk struinen tussen de spullen die anderen hebben weggedaan. Ben ik mijn eigen meubels of kleding zat, dan lever ik die bij de kringloop weer in. Het is een zaak zonder winstoogmerk, maar wel een met service. Heb je geen auto, dan komt hun vrachtwagen gewoon voorrijden om je oude bank in te laden of je nieuwe te bezorgen. Eigenlijk is Sanquin ook zo’n kringloopwinkel. De kringloopwinkel van het lichaam. Onze donors geven belangeloos bloed, en patiënten krijgen dankzij hen bloedcellen of plasma-eiwitten waar ze zelf een te kort aan hebben. Net een soort tweedehandsjes. Ook Sanquin komt met de vrachtwagen naar je toe om bloed in te zamelen. En onze transportmedewerkers bezorgen de bloedproducten vervolgens bij de ziekenhuizen, al dan niet met zwaailicht. Sanquins bloed- en plasmaproducten zijn vaak nog niet op een andere manier te produceren. Veel van onze producten zijn maar bestemd voor kleine groepen mensen, patiënten met zeldzame ziekten. Zij hebben die tweedehands plasma-eiwitten heel hard nodig. Intussen, na heel veel bezoekjes aan de kringloop, puilt mijn kast uit van al die tweedehandskleding. En is mijn huiskamer een waar retroparadijs. Mijn kinderen vinden het maar ouwe meuk. Ik vind het juist mooi dat spullen die een ander over heeft een nieuwe bestemming vinden. 

eerder verschenen in Sanquintra, personeelsblad van Sanquin

Vampiers


vleermuisHeel soms zie ik op een schemerige zomeravond vleermuizen door mijn straat vliegen. Ik waan me op een Franse camping, waar je ’s avonds de beestjes   insecten uit de lucht ziet happen. Niet alle vleermuissoorten zijn zo onschuldig. De Zuid-Amerikaanse vampier voedt zich met bloed van grote zoogdieren zoals koeien. Elke avond pakt ie hetzelfde slachtoffer. De vleermuis spuit bij zijn beet wat antistollingsmiddel mee. De koe krijgt bloedarmoede en sterft een langzame dood. Onderling zijn vampiers heel sociaal. De vrouwtjes leven in groepen bij elkaar. Als een vampier haar prooi heeft misgelopen deelt moeder of zus een beetje van haar maal. Ook hongerige vriendinnen krijgen gerust een portie opgebraakt bloed voorgeschoteld. Ergens doet dit verhaal me denken aan dat van onze pelikaan. Volgens de legende zou moeder pelikaan zichzelf in de borst pikken en haar kind met haar eigen bloed voeden. Helaas, het is niet waar: het kuiken eet gewoon een snaveltje mee van de vissoep die moeder vanuit haar maag opboert. Toch vind ik de legende van de pelikaan wel wat aangenamer dan het verhaal van de vampier, ik ben blij dat het die mooie vogel is die ons logo siert. Overigens is de rol van de mannetjes in beide verhalen ondergeschikt. Gelukkig geldt dat niet voor onze bloeddonors. Bijna net zo veel mannen als vrouwen geven bloed.

Eerder verschenen in Sanquintra, personeelsblad van Sanquin

Niks veranderd!

vlnr: blogger, Paul Parren, Cees van Kooten, Just Brakenhoff en Angela Kamp
Het pensioen-afscheid van de prominente Sanquiner, in een auditorium stampvol met oud-collega’s, was een ode aan de jaren tachtig. Gememoreerd werd de tijd waarin markante mensen de kans grepen om buiten de gebaande paden te treden. Waarin het beroep manager nog niet bestond, en degene met de meeste kennis vanzelf de baas was. Kennis stond centraal, daar scoorden we mee. Veel promovendi van toen zaten nu als hoogleraar in de zaal. Allemaal goed terecht gekomen. Er hing een gevoel van weemoed, van heimwee naar de tijd dat we allemaal jong waren. “Jij bent ook niks veranderd” zeiden we in volle overtuiging tegen elkaar, terwijl we foto’s van onze bijna volwassen kinderen te voorschijn haalden. Bij het feest na afloop pakten we de draad weer op, alsof die jaren niet voorbij waren gegaan. En we showden onze maatjes van vroeger het nieuwe gebouw. We liepen over ons gloednieuw-verbouwde lab en zigzagden door de kantoortuin. Totaal onherkenbaar. Alles geordend, nieuw en netjes. Alles is anders dan toen. Voor alles een formulier, een regeltje, een manager, een directeur. De wereld om ons heen is veranderd. En om mee te blijven doen is Sanquin veranderd. Da’s logisch. En daar heeft Ruud Smeenk een belangrijke rol in gespeeld. De onderzoeker met talent voor ICT, die onze diagnostiek klaar heeft gestoomd voor een volgende fase.

Eerder verschenen in Sanquintra, personeelsblad van Sanquin