Oratie Wim de Kort: 'Dè witte oit noit nie'

Vandaag, vrijdag 20 februari 2015, accepteert Wim de Kort zijn benoeming als bijzonder hoogleraar Donorgeneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam bij het AMC. Hij is de eerste ter wereld. De leerstoel is ingesteld vanwege Sanquin, waar De Kort directeur Donorzaken is.

'Dè witte oit noit nie’ of, gewoon voor de zekerheid. Sanquins kersverse professor laat zijn Brabantse wortels zien in de titel van zijn oratie. “Je weet maar nooit”. De Kort vertelt dat we in Nederland altijd het zekere voor het onzekere nemen als het om bloedtransfusies gaat. Met patiënten neem je nou eenmaal geen risico. “Maar we moeten ook de donor niet vergeten”, vindt De Kort. Zijn aanstelling staat garant voor de opleiding van donorartsen aan de UVA/AMC en daarnaast voor onderzoek bij Sanquin op het gebied van de donorkant van de bloedtransfusie.

Verantwoord omgaan met donors

“Het loont om verantwoord om te gaan met onze donors. Zijn we niet te streng en keuren we donors af terwijl dit niet nodig is?” vraagt De Kort zich af. Zo wordt een paar duizend keer per jaar een donor afgekeurd vanwege een recente endoscopie of het laten zetten van een tatoeage. “Dat is niet goed voor de bloedvoorziening en heel vervelend voor de donor zelf. Kunnen we daar in de toekomst soepeler mee omgaan?”

Laag Hb

De Kort richt zich tegelijkertijd op de effecten van het doneren op de donor. Het belang van de gezondheid van de donor staat buiten kijf. De meest voorkomende reden om een donor (tijdelijk) af te keuren is een te laag Hb. “Met een halve liter bloed raak je veel ijzer kwijt. De ijzerstofwisseling, en dus het herstel van de ijzervoorraad, is echter niet bij iedereen hetzelfde. Het loont om goed te kunnen voorspellen wanneer de donor weer voldoende hersteld is om te doneren. Daarom doen we hier veel onderzoek aan. Het mooie is dat we met de kennis die we opdoen bij donors ook patiënten met bloedarmoede hopen te kunnen helpen”.

Big data

“Omdat we veel donors een deel van hun leven volgen, verkrijgen we ontzettend veel gegevens, big data. Die leveren bijvoorbeeld informatie over ziekte- en sterftegetallen op bij onze donors. Hiermee verwachten we ook preventieve zorgvraagstukken aan te kunnen pakken die de hele bevolking aangaan. Onder onze donors is een grote bereidheid om mee doen met onderzoek, bijvoorbeeld door een extra buisje bloed te doneren of vragenlijsten in te vullen”.

Dé donor bestaat niet

Wat beweegt een donor om bloed te geven? Ook dat hoort bij het onderzoeksveld van De Kort. “Donors lopen bij ons naar buiten met een goed gevoel. Ze hebben iets gedaan voor de medemens. Voor anderen is een regelmatige gezondheidscheck een belangrijke motivatie om donor te zijn. Of een familielid kreeg bloed of bloedproducten en daarom willen ze iets terug doen. Of gewoon een pragmatisch voor wat hoort wat: Als ik ooit zelf bloed wil kunnen krijgen, moet ik ook een steentje bijdragen. Dé donor bestaat niet, iedereen is anders. Daar moeten we rekening mee houden, ook bij de werving van donors, zeker in onze huidige pluriforme samenleving.”

Eerde gepubliceerd op: http://www.sanquin.nl/actueel/bloeddonatie/oratie-wim-de-kort/